روزهای تعطیل، مناسبت های شاد و فرصت های مغتنم دور هم بودن، همواره یادآور خوشی و شادمانی است. به ویژه تعطیلات نوروز، كه در آغازین روزهای بهار زیبا، با آداب و رسوم دلپسند ایرانی، تا بوده رنگ و بوی دلپذیری به خاطرات همه ما داده است.
امروزه به دلیل زیاد شدن گزینه ها، دگرگون شدن شكل و تركیب جمعیتی خانواده ها، و بروز تفاوت های كلی در میزان و نوع توقعات افراد، تعطیلات نوروز هم شكل دیگری به خودش گرفته. مثلاً در گذشته خانه تكانی، خرید عید و بعد هم دید و بازدیدها بود كه ذهن مردم را مشغول می كرد و تمام افراد خانواده هم در این مراحل فعالانه شركت داشتند و از آن لذت می بردند و می شود گفت همگان كمابیش تجربه ای یكسان از این موارد داشتند. اما امروزه، هر خانواده ای ممكن است این دوران را به یك شكل تجربه كند و هر زوجی با توجه به شرایط ویژه خود، با دشواری هایی هم دست و پنجه نرم كنند.
مثلا در گذشته این همه گزینه برای مسافرت نبود و یا فراهم كردن وسائل پذیرایی به شكل تشریفاتی و پرهزینه امروز نبود و از آن ساده تر: بحث اینكه نوجوان خانواده بخواهد وقتش را پای اینترنت بگذراند تا اینكه به دیدن"عمه خانم" یا "خاله جان" برود وجود نداشت یا اینكه دخترخانم یا آقا پسری كه در آستانه شركت در "كنكور" بود معمولاً كمی هم وقت داشت كه با خانواده اش بگذراند. اما در حال حاضر قضیه فرق كرده و هر كدام از افراد خانواده استقلال رای خودشان را دارند و به قول معروف هركسی ساز خودش را می زند كه این موضوع باعث اختلافاتی (هر چند كوتاه مدت) در خانواده ها می شود.
اینها تنها شمه ای از تنش هایی است كه ممكن است در دوران تعطیلات پیش بیاید. مسائل دیگری كه به بحث گذاشته می شوند معمولاً شامل چنین مواردی می شوند مثلاً: "چه مخلفاتی برای پذیرایی از میهمانان لازم است، از كجا باید تهیه بشود و چه كسی باید آنها را تهیه كند، اول به دیدن چه كسی بروند و آیا اصلاً امسال می خواهند دیدن فلان خانواده یا شخص خاص بروند یا خیر،...
مسئله دیگر، برنامه ریزی برای تفریح و مسافرت است كه گاهی یكی از طرفین فكر می كند اعضای خانواده می توانند در سال جدید مقدمات یك سفر خانوادگی را فراهم كنند اما طرف مقابل فكر می كند بهتر است این پول را به مصرف دیگری برسانند. یا اینكه در یك سناریوی دیگر زوج ها راهی سفر می شوند اما شرایط آن طوری نیست كه پیش بینی كرده اند و تقصیرها بر گردن كسی می افتد كه سفر را هماهنگ كرده است.
دیگر مشكل نه چندان جدید بسیاری از خانواده ها در دوران تعطیلات، وضع محدودیت یا برقراری آزادی استفاده از تلویزیون و برنامه های متنوع ماهواره ای است. یعنی هر كدام از اعضای خانواده مایل است برنامه خاصی را تماشا كند كه دیگری نمی پسندد. حال خود بخوانید حدیث مفصل ازین مجمل.. !
همچنین بحث داغ " تقسیم كار" و اینكه چرا در حالی كه همه افراد خانواده در منزل هستند و به نظر می رسد وقت كافی هم در اختیار دارند اما هنوز این خانم خانه است كه باید همه كارها را انجام بدهد. از طرف دیگر گاهی اگر كسی بخواهد در انجام امور منزل شركت كند ممكن است به دل خانم خانه ننشیند و حتی به عنوان دخالت در كارهای "زنانه " تلقی بشود.
هر خانواده یك سیستم برای خودش دارد مثل یك ماشین كه قطعات خاصی دارد كه هر كدام كار خودشان را انجام می دهند. مثلاً پدر خانواده و بعضاً مادر خانواده در خارج از منزل كار می كنند. بچه ها به مدرسه شاید كلاس های فوق برنامه می روند و غیره. هر كسی یاد گرفته كه فضای خصوصی خودش را چگونه ایجاد كند. اما در دوران تعطیلات كه همه دور هم هستند یا حداقل معمولاً همه دور هم هستند این روزمرگی به هم می خورد و فضاها با هم تداخل پیدا می كنند. مثلاً زمان خوابیدن بچه ها به هم می خورد. معاشرت ها و دید و بازدیدها به صورت فشرده و متراكم اتفاق می افتد، ممكن است افراد به مسافرت بروند و... كه تك تك اینها اثراتی را بر روی سیستم خانواده وارد می آورد. تنش بالا می رود و ممكن است اختلاف نظرها و بعضاً جر و بحث هایی هم پیش بیاید. پس می بینیم كه دوران تعطیلات می تواند" تنش زا" باشد.