تَکاب یکی از شهرهای جنوب شرقی استان آذربایجان غربی است. این شهر از سمت شمال به شهرستان چاراویماق در استان آذربایجان شرقی، از سمت جنوب به شهرستانهای بیجار، دیواندره و سقز در استان کردستان، از سمت شرق به شهرستان ماهنشان در استان زنجان و از سمت غرب به شهرستان شاهیندژ، شهرستان بوکان در استان آذربایجان غربی محدود شدهاست. شهرستان تکاب بنابر قانون تقسیمات کشوری در سال ۱۳۸۵ خورشیدی، مشتمل بر دو بخش به نامهای مرکزی و تخت سلیمان، یک شهر (تکاب) و ۶ دهستان بودهاست.
تخت سلیمان از مهمترین جاذبههای گردشگری در این شهر است که در میراث جهانی یونسکو ثبت شدهاست؛ همچنین مهر موبد موبدان که روی آن نقوش اساطیری حک شده و بیشتر در ستایش آب (آناهیتا) و آتش است، در تخت سلیمان کشف شدهاست.
ناحیهای که امروزه تکاب نامیده میشود، در ناحیهای واقع بوده که در سالنامههای آشوری از نیمهٔ دوم سدهٔ ۹ قبل از میلاد، زاموآ خوانده میشده، و همواره دستخوش تهاجم آشوریان بوده است. این ناحیه مسکن اقوام باستانی لولوبی و گوتی بوده است و بعدها دولت ماننا در آن تشکیل شد واز سدهٔ ۷ ق م با تشکیل دولت ماد از مراکز مهم اقتصادی این دولت (مادها) بهشمار میرفت. ازجمله آثار بر جای مانده از دورهٔ مادها در این منطقه، بناهای سنگی غار کرفتو است که با دست در دل سنگ تراشیده شده است و نمونهای از معماری سنگی دورهٔ مادها بهشمار میرود. این غار کاربرد دفاعی نیز داشته است و مردم برای گریز از تهاجم اورارتوها و آشوریها، در آن پناه میگرفتند. در کاوشهای باستانشناسی آثاری از دورهٔ هخامنشیان در زندان سلیمان و تخت سلیمان به دست آمده است. این کاوشها همچنین نشان میدهد که منطقه تکاب در دورههای اشکانی و ساسانی نیز مرکز تمدنهای درخشانی بوده است که از مظاهر آن، علاوهبر بناهای سنگی غار کرفتو در غرب تکاب، میتوان به آثار ساسانی کوه بلقیس در مشرق تخت سلیمان فعلی هم اشاره کرد. به سبب نبودِ مراکز مسکونی مهم در این منطقه، بهجز شیز، در منابع سدههای نخستین اسلامی نامی از این منطقه برده نشده، ولی تاریخ آن در خلال تاریخ دیگر نواحی آذربایجان آمده است.
زبانهای رایج در تکاب شامل ترکی آذربایجانی و کردی و مذهب ساکنان این شهر نیز شیعه دوازدهامامی و سنی شافعی است