اهیجان Ú©Ù‡ دارای لقب پایتخت گردشگری جهان اسلام است، مرکز شهرستان لاهیجان، بزرگترین شهر شرق استان گیلان Ùˆ Û±Û°Û¹ مین شهر پرجمعیت ایران است. این شهر در ناØÛŒÙ‡ کوهپایه‌ای قرار دارد Ùˆ تپه‌ماهورهای آن را بوته‌های چای پوشانده‌است. این شهر در شرق سÙیدرود Ùˆ در Ø§Ø±ØªÙØ§Ø¹ Û´ متری قرار دارد. این شهر در سال Û²Û°Û°Û¶ با ۷۱،۸۷۱ Ù†ÙØ± جمعیت سومین شهر پرجمعیت گیلان (پس از رشت Ùˆ انزلی) بود، گرچه زمانی شهر اصلی Ùˆ مرکز اداری (دارالملک) Ú©Ù„ ایالت Ùˆ پایتخت تاریخی بیه پیش بود.
دربارهٔ وجه تسمیهٔ «لاهیجان»، نظریات مختلÙÛŒ وجود دارد.
شهر ابریشم
عده‌ای معتقداند این نام ریشه در ویژگی اقتصادی این شهر دارد. به گونه‌ای Ú©Ù‡ واژهٔ لاهیجان عربی‌شدهٔ لاهیگان است Ùˆ لاهیگان مرکب است از لاهیگ +ان (لاهیگ = Ø¨Ø§ÙØªÙ†ÛŒ Ùˆ ان = پسوند مکانی) Ùˆ به معنی مکان یا شهر باÙندگان یا نساجان یا Ø§Ø¨Ø±ÛŒØ´Ù…â€ŒØ¨Ø§ÙØ§Ù† است. در تجزیه‌ای دیگر، لاه در پارسی میانه (پهلوی) به معنای ابریشم است Ùˆ در برهان قاطع به معنای پارچهٔ ابریشمی سرخ آمده‌است Ùˆ جان پسوند مکان است. در نتیجه لاهیجان به معنای «شهر ابریشم» است. اشپیگل Ù…ØÙ‚Ù‚ آلمانی در کتاب «ØÙ…لات روسیان به سواØÙ„ کرانه خزر» نام لاهیجان را به معنی «شهر ابریشم» می‌داند. لاه به معنی ابریشم است Ùˆ یج Ùˆ ج پسوند نسبت است مانند یوشی Ùˆ یوشیج Ùˆ یا لار Ùˆ لاریج. در نتیجه لاهیج به معنی ابریشمی است Ùˆ ان پسوند مکان. در نتیجه لاهیجان به معنی مکان ابریشمی است.
انتساب به لاهیج بن نوØ
در Ø§ÙØ³Ø§Ù†Ù‡â€ŒÙ‡Ø§ بنای شهر لاهیجان به لاهیج ابن سام ابن Ù†ÙˆØ Ù†Ø³Ø¨Øª داده می‌شود ولی در جغراÙیهای اولیه عربی هیچ ارجاعی به این مسئله وجود ندارد.
دارالاماره
این شهر در گذشته در دورانی از استیلای اعراب Ùˆ سیطرهٔ Ø®Ù„Ø§ÙØª دارالاماره یا دارالامان هم نام‌گذاری شده بوده Ú©Ù‡ به تدریج بار دیگر نام ایرانی خود را Ø¨Ø§Ø²ÛŒØ§ÙØªÙ‡ØŒ نخست لاهیجان المبارک Ùˆ سپس لاهیجان خوانده شده‌است.
شهر لاهیجان در قرون سوم تا پنجم هجری در Ù…ØÙ„ روستای ÙØ¹Ù„ÛŒ Ú†ÙÙ„ØŒ در میانهٔ راه امروزی بازکیاگوراب به سیاهکل قرار داشت Ùˆ از قرن پنجم Ú©Ù… Ú©Ù… به Ù…ØÙ„ امروزی انتقال ÛŒØ§ÙØª Ùˆ از ابتدای قرن ششم هجری تبدیل به مرکز ØÚ©ÙˆÙ…ت سادات مویدی شد Ùˆ سپس ناصروندان بر آن چیره شدند. از قرن هشتم، سادات کیایی ØÚ©ÙˆÙ…ت خود بر لاهیجان را آغاز کردند Ùˆ دوران شکوه لاهیجان دوران ØÚ©ÙˆÙ…ت کیاییان است.
لاهیجان منطقه‌ای است Ú©Ù‡ از شمال به دریای خزر، از شرق به لنگرود، از جنوب به دیلمان، از جنوب غربی به سیاهکل Ùˆ از غرب به آستانه اشرÙیه Ù…ØØ¯ÙˆØ¯ می‌شود Ú©Ù‡ در ÛµÛ° درجه Ùˆ ØµÙØ± دقیقه شرقی Ùˆ در Û³Û· درجه Ùˆ Û±Û± دقیقه شمالی عرض جغراÙیایی قرار دارد. در سال ۱۳۸۹، جمعیت شهر لاهیجان Û±Û¶Û¶Ù¬Û±Û¹Û± Ù†ÙØ± برآورد شده‌است.[ این شهر ساخته‌شده بر سرزمینی هموار Ùˆ جلگهای است Ú©Ù‡ ØØ§ØµÙ„ رسوبات به جای مانده از رودهای گیلان است. از نظر موقعیت جغراÙیایی Ùˆ ویژگی‌های تاریخی یکی از شهرهای مهم گیلان به شمار می‌رود Ùˆ مدت‌ها مرکز بخش بیه‌پیش گیلان بوده‌است.
شهرستان لاهیجان دارای دو بخش رودبنه Ùˆ مرکزی Ùˆ Û· دهستان به نام‌های رودبنه، شیرجوپشت، آهندان، بازکیاگوراب، Ù„Ùمجان، لیالستان Ùˆ لیل است. این شهرستان بر پایه آخرین سرشماری در سال ۱۳۸۵، دارای جمعیتی بیش از Û±Û¶Û²Ù«Û¸Û¹Û¸ Ù†ÙØ± بوده‌است Ú©Ù‡ ØØ¯ÙˆØ¯ نیمی از آن‌را جمعیت روستایی Ùˆ نیم دیگر را شهری تشکیل می‌دهد.
شهرستان لاهیجان به دلیل تجدید تقسیمات متعدد در گیلان از ابتدای قرن بیستم به طرز قابل توجهی Ú©ÙˆÚ†Ú© شده‌است. در تجدید نظر Û±Û¹Û³Û· لاهیجان شهرستانی بود Ú©Ù‡ همه شرق سÙیدرود در گیلان را شامل می‌شد. در Û±Û¹Û¶Û± دو شهرستان به نامهای لنگرود Ùˆ رودسر در این منطقه ایجاد شدند. در Û±Û¹Û¶Û± آستانه اشرÙیه Ùˆ سیاهکل Ú©Ù‡ سابقاً بخشهای مستقلی در لاهیجان بودند شهرستان شدند. از آن زمان لاهیجان Ùقط شامل Ù‡ÙØª دهستان با Ù…Ø³Ø§ØØª Û´Û±Û° کیلومتر مربع Ùˆ جمعیت Ú©Ù„ Û±Û¶Û±Ù¬Û¸Û±Û¹ شامل جمعیت روستایی Û¸Û¶Û³ÛµÛ´ (ÛµÛ³Ù«Û´ درصد Ú©Ù„ جمعیت) بوده‌است Ú©Ù‡ تراکم جمعیت Û²Û±Û° Ù†ÙØ± در کیلومتر مربع را دارد.
آب و هوای آن در بخش جلگه‌ای، معتدل و مرطوب و در قسمت کوهستانی سردسیر و خوش آب و هوا است. در واقع آب و هوای این شهرستان آب و هوای مدیترانه‌ای است