تویسرکان یکی از شهرهای استان همدان در ایران است. این شهر مرکز شهرستان تویسرکان است Ùˆ Û´Û²Ù¬ÛµÛ²Û° Ù†ÙØ± جمعیت دارد.
تویسرکان در جنوب کوه الوند Ùˆ شهر همدان واقع شده‌است. این شهر به خاطر تعدد Ùˆ بزرگی درخت‌های گردویش بسیار معرو٠است. آب Ùˆ هوای شهر معتدل کوهستانی است. این شهر بر روی ویرانه‌های شهر قدیمی رودلاور (رودآور) Ú©Ù‡ بر اثر ØÙ…له مغول ویران شده، ساخته شده‌است. در واقع پس از ویرانی رودآور، از ادغام دو روستای توی Ùˆ سرکان، تویسرکان به وجود آمده‌است.
شهرستان تویسرکان در گذشته Ùˆ براساس قانون تقسیمات کشوری مصوب Û±Û³Û±Û¶ Ù‡. Ø´ یکی از بخشهای تابعه شهرستان ملایر در استان پنجم کشور بود Ú©Ù‡ در سال Û±Û³Û²Û¸ Ù‡. Ø´ از ملایر منÙÚ© Ùˆ به شهرستان ارتقاء ÛŒØ§ÙØª
نام این شهر از دو بخش توی و سرکان تشکیل شده، و علت نامگذاری هر یک را چنین بیان می‌کنند:
در برخی نواØÛŒ ایران Ù…ØÙ„‌هایی به نام توی هست، برای این‌که اشتباهی رخ ندهد در هر جا چنین Ù…ØÙ„ÛŒ باشد به‌نام نزدیکترین Ù…ØÙ„ به آن خوانده می‌شود؛ (مانند توی دروار در دامغان) Ú©Ù‡ نزدیک به قریه دربار است Ùˆ (توی کازرون) Ùˆ این توی چون در یک ÙØ±Ø³Ù†Ú¯ÛŒ سرکان است به تویسرکان مشهور است.
جغراÙی‌دانان سده سوم Ùˆ چهارم هجری غالبا تویسرکان را (توی رودلاور) Ùˆ (توی همدان) نوشته‌اند Ùˆ این توی Ø§ØØªÙ…الا با زبان قومی Ú©Ù‡ پیش از مادها در این سرزمین می‌زیسته‌اند، مرتبط است.
در بسیاری از زبان‌های ایرانی کلمه «سر» به معنی بزرگ و مهتر است و «گان» در زبان پهلوی به معنی جا و مکان آبادانست و قبل از استیلاء اعراب نام بسیاری از شهرها و قصبات ایران به گان ختم می‌شد.
به این ترتیب سرکان ممکن است به معنای Ù…ØÙ„ÛŒ باشد Ú©Ù‡ بزرگان Ùˆ خوانین در آن سکونت دارند Ùˆ در واقع تویسرکان Ù…ØÙ„ سکونت ییلاقی بزرگان شهر رودآور بوده است. تویسرکان از دو قسمت توی Ùˆ سرکان تشکیل نشده است. سرکان شهر ییلاقی با ØØ¯ÙˆØ¯ ده هزار Ù†ÙØ± جمعیت در ÙØ§ØµÙ„Ù‡ هشت کیلومتری شمال غرب تویسرکان است. Ùˆ تویسرکان شهری تاریخی. Ùˆ باستانی Ùˆ مرکز شهرستان تویسرکان با ØØ¯ÙˆØ¯ شصت هزار Ù†ÙØ± جمعیت است Ùˆ سرکان در شمار شهرهای Ú©ÙˆÚ†Ú© تابع تویسرکان است.
زبان مردم شهرستان تویسرکان در شهرها، بخش‌ها Ùˆ بیشتر روستاها، ÙØ§Ø±Ø³ÛŒ Ùˆ لری است، اما شماری از ساکنان برخی از روستاهای این شهرستان به زبان‌های ترکی Ùˆ کردی سخن می‌گویند.
روستاهای مجاور به استان کرمانشاه Ùˆ شهرستان نهاوند Ùˆ ØŒ به لری، لکی، کردی یا آمیزه‌ای از این‌ها ØµØØ¨Øª می‌کنند Ùˆ ساکنان Û³ روستای Ú©ÙˆÚ†Ú© نیز زبان ترکی تکلم می‌کنند