تپه ØØ³Ù†â€ŒÙ„Ùˆ با وسعت30 هکتار Ùˆ Ø§Ø±ØªÙØ§Ø¹ 20 متر در 7 کیلومتری شمال شرق شهر نقده در استان آذربایجان غربی Ùˆ در کنار روستای ØØ³Ù† لو واقع شده است. جام بزرگ طلایی ØØ³Ù†â€ŒÙ„Ùˆ Ú©Ù‡ مربوط به دوران مانائی می‌باشد در این تپه کش٠شده است.
بنا به ارزیابی‌ها، قدمت این تپه به 6000 سال قبل از میلاد می‌رسد Ùˆ تا دوره اسلامی نیز Ù…ØÙ„ سکونت Ùˆ استقرار بوده Ùˆ کاوش‌ها نشان می‌دهد چندین بار به علت آتش سوزی تخریب Ùˆ مجددا بنا گردیده است.
با Ø§Ú©ØªØ´Ø§ÙØ§Øª انجام شده Ùˆ خارج شدن شهر باستانی از زیر خاک آثاری از جمله زیور آلات زنانه، مجسمه‌های تزئینی، خنجرها Ùˆ دشنه‌های آهنی Ùˆ برنزی Ùˆ... کش٠شده است.
جام زرین ØØ³Ù†â€ŒÙ„Ùˆ به ابعاد 21 سانتی متر بلندی Ùˆ 25 سانتی متر قطر Ùˆ 950 گرم وزن متعلق به هزاره اول قبل از میلاد است Ùˆ از یکی از اتاق‌های سوخته در سال 1338 کش٠شده Ùˆ روی آن نقش خدایان سه گانه‌ای سوار بر ارابه دیده می‌شود.
خدای آب، خدای زمین و خدای خورشید؛ همینطور کاهنی که جام بلندی به دست دارد و چندین نقش دیگر که از بارزترین نمونه‌های هنر دوران خود است .این جام هم‌اکنون در موزه ملی ایران نگهداری می‌شود.
دژ ØØ³Ù†â€ŒÙ„Ùˆ Ùˆ دیوار Ø¯ÙØ§Ø¹ÛŒ آن:
دور تا دور قلعه را دیواری به قطر 3 متر Ùˆ Ø§Ø±ØªÙØ§Ø¹ 7 متر ÙØ±Ø§ Ú¯Ø±ÙØªÙ‡ بود. در ÙØ§ØµÙ„Ù‡ 30 متری از باروی قلعه، برج‌های مربع Ø´Ú©Ù„ÛŒ به ابعاد 10×10 متر ساخته شده بود.
در مرکز دژ ØØ³Ù†â€ŒÙ„Ùˆ یک ØÛŒØ§Ø· چند ضلعی نامنظم ساخته شده است. دور تا دور این ØÛŒØ§Ø· را تالارهای ستون‌دار، ایوان‌های دراز Ùˆ اتاق‌های Ú©ÙˆÚ†Ú© Ùˆ بزرگ تشکیل می‌دهند.
در انتهای جنوبی ØÛŒØ§Ø· قربانگاه قرار دارد Ùˆ در انتهای شمالی آن چند Ù„ÙˆØ Ø³Ù†Ú¯ÛŒ به Ø§Ø±ØªÙØ§Ø¹ سه متر Ùˆ بدون هیچ گونه علامت دیده می‌شود.
بناهای وابسته به ØÛŒØ§Ø· مرکزی:
در جنوب شرقی ØÛŒØ§Ø· مرکزی یک تالار وسیع با چند انباری از زیر خاک بیرون آمده است. در این تالار خمره‌های بزرگ متعددی ÛŒØ§ÙØª شد.
در شمال این انبار قدیمی‌ترین Ùˆ اولین تالار ستون‌دار به طول 6 Ùˆ عرض 4 متر قرار Ú¯Ø±ÙØªÙ‡ Ùˆ راه ورودی آن از انبار است. در مرکز این تالار دو ردی٠چهار ستونی تعبیه شده Ùˆ ÙØ§ØµÙ„Ù‡ ستون‌ها از یکدیگر پنج متر است.
در کنار دیوارها ته ستون‌های سنگی دیده Ù…ÛŒ شود. Ù…ØØ±Ø§Ø¨ یا Ù…ØÙ„ اصلی معبد در جنوب تالار قرار دارد. در شمال این تالار چند اتاق Ú©ÙˆÚ†Ú© Ùˆ بزرگ ساخته شده است. در میان این تالار اسکلت دو اسب پیدا شده است.
در جنوب ØÛŒØ§Ø· مرکزی یک ÙˆØ§ØØ¯ ساختمانی شامل اتاق‌ها Ùˆ تالارهای متعدد ساخته شده است. معبد دوم Ú©Ù‡ شامل تالاری ستون‌دار است، بخشی از این ÙˆØ§ØØ¯ ساختمانی را تشکیل می‌دهد.
به ÙØ§ØµÙ„Ù‡ 5/3 متری از در ورودی سمت شمالی تالار، سکویی به اضلاع 2×3 متر قرار دارد.
در وسط جبهه جنوبی تالار، Ù…ØÙ„ÛŒ شبیه Ù…ØØ±Ø§Ø¨ ساخته شده است Ú©Ù‡ از آن به اتاق Ú©ÙˆÚ†Ú© پشت معبد راه دارد. در داخل معبد Ù…ØÙ„ÛŒ برای روشن کردن آتش مقدس در نظر Ú¯Ø±ÙØªÙ‡ شده بود Ùˆ در جنوب غربی معبد اجاقی مستطیل Ø´Ú©Ù„ دیده می‌شود.
در گوشه جنوب غربی ØÛŒØ§Ø· مرکزی معبد سوم یا تالار ستون‌دار سوم قرار دارد.
این ÙˆØ§ØØ¯ ساختمانی از سمت شرق به ØÛŒØ§Ø· مرکزی، از غرب به دیوار غربی قلعه (برج Ùˆ باروی ØØ³Ù†â€ŒÙ„Ùˆ)ØŒ از جنوب به راهرویی باریک Ùˆ از شمال به راهی Ú©Ù‡ در گذشته از معابر دژ ØØ³Ù†â€ŒÙ„Ùˆ بود Ùˆ به دروازه غربی ØØ³Ù†â€ŒÙ„Ùˆ می‌رسید، Ù…ØØ¯ÙˆØ¯ می‌شود.
این دروازه تنها راه ورودی دژ ØØ³Ù†â€ŒÙ„Ùˆ از غرب است. ÙˆØ§ØØ¯ ساختمانی جنوب غربی Ú©Ù‡ تالار ستون دار آن جدیدترین تالار ستون دار ØØ³Ù†Ù„Ùˆ به شمار می‌رود، در شمال غربی معبد دوم Ø§ØØ¯Ø§Ø« شده است.
از گوشه جنوب غربی ØÛŒØ§Ø· مرکزی دری به سوی تالار ستون دار این ÙˆØ§ØØ¯ باز می‌شود. دو ردی٠چهار ستونی به انضمام دو پایه ستون هایی Ú©Ù‡ در کنار دیوار قرار دارند، سق٠را نگهداری Ù…ÛŒ کردند.
شیوه ساخت این تالار با ØØ°Ù پایه‌های ستون‌های کنار دیوار، شبیه بناهای دوره هخامنشی مخصوصاً تالارهای ستون‌دار کاخ‌های تخت جمشید است.
آثار مکشوÙÙ‡ از ØÙاری‌های باستان شناسی تپه ØØ³Ù†â€ŒÙ„Ùˆ:
اشیای قابل توجه Ùˆ ارزشمندی Ú©Ù‡ تاکنون در کاوش‌های نقاط مختل٠تپه ØØ³Ù†â€ŒÙ„و، به ویژه از گورهای قدیمی پیرامون آن به دست آمده است، نمونه کاملی از صنایع ساکنان قدیمی این ناØÛŒÙ‡ را نشان Ù…ÛŒ دهد.
این اشیاء شامل اشیای استخوانی Ùˆ سنگی، اشیای نقره‌ای، اشیای Ø³ÙØ§Ù„ی، اشیای Ù…ÙØ±ØºÛŒ Ùˆ اشیای طلایی است. معروÙ‌ترین این اشیاء، جام ØØ³Ù†â€ŒÙ„Ùˆ است.
تپهٔ ØØ³Ù†â€ŒÙ„Ùˆ در Û· کیلومتری شهر نقده قرار دارد Ùˆ یکی از تپه‌های باستانی ایران است Ú©Ù‡ قدمت آن به بیش از Û¶ هزار سال قبل از میلاد می‌رسدجهت مشاهده آدرس تپه ØØ³Ù†â€ŒÙ„Ùˆ ، می توانید از نقشه زیر استفاده کنید