این قنات با طول 33 کیلومتر و با سابقه تاریخی 2500 ساله از جمله آثار دوره هخامنشیان در استان خراسان به شمار می‌آید.
قنات قصبه به عنوان یکی از پدیده‌های Ø´Ú¯ÙØªâ€ŒØ§Ù†Ú¯ÛŒØ² دست ساخت انسان Ùˆ نمادی از هم‌نوایی بشر با طبیعت، توجه بسیاری از مورخان Ùˆ پژوهشگران را به خود جلب کرده است.
این قنات از میانه اراضی Ú©ÙˆÛŒ شرقی گناباد از Ù…ØÙ„ÛŒ مشهور به «برج علی ضامن» در داخل رسوب‌های ریزدانه آغاز شده Ùˆ از 7 کانال متصل به هم Ø´Ú©Ù„ Ú¯Ø±ÙØªÙ‡ است.
بر اساس آخرین مطالعات طول این قنات 33113 متر Ùˆ تعداد چاه‌های آن متجاوز از 470 ØÙ„قه Ùˆ عمق مادر چاه آن نیز ØØ¯ÙˆØ¯Ø§Ù‹ 280 تا 300 متر است.
از این رو شغل Ùˆ ØØ±ÙÙ‡ چاه کنی، میرابی Ùˆ لایروبی در گناباد از رونق ویژه‌ای برخوردار بوده است. برای ØÙر این قنات، در زمان هخامنشیان از چرخ چوبی چاه Ø§Ø³ØªÙØ§Ø¯Ù‡ شده است.
ناصرخسرو عمق چاه قنات را 700 گز Ùˆ طول آن را 4 ÙØ±Ø³Ù†Ú¯ ذکر کرده است. رشته اصلی قصبه Ú©Ù‡ 131هزار Ùˆ 35 متر طول دارد Ùˆ در امتداد دره پرآب خانیک ØÙر شده است.
قطعه Ø³ÙØ§Ù„‌های پراکنده در اطرا٠دهانه چاه‌های این رشته ØØ§Ú©ÛŒ از این است Ú©Ù‡ رشته قصبه واقع در کانال اولیه اصلی قنات بوده Ú©Ù‡ در زمان هخامنشیان ØÙر شده Ùˆ به دنبال آن رشته‌های دیگر قنات در مواقع خشکسالی ØÙر شده است. اما ریزش Ù¾ÛŒ در Ù¾ÛŒ قنات، پیشینیان را به ÛŒØ§ÙØªÙ† راه چاره‌ای ترغیب کرد Ú©Ù‡ Ø·ÛŒ آن در ÙØ§ØµÙ„Ù‡ 683 متری، قنات را به دو شاخه تقسیم کنند تا در صورت ریزش Ùˆ بسته شدن یکی از کانال‌ها، آب از دیگری خارج شده Ùˆ در داخل انباشته نشود.
قنات قصبه شهر گناباد به Ù„ØØ§Ø¸ موقعیت Ùˆ قدمت آن یکی از بهترین مکان‌های گردشگری این شهر Ù…ØØ³ÙˆØ¨ می‌شود Ùˆ هر ساله گردشگران بسیاری را به خود جذب می‌کند.
قنات قصبه گناباد در سال 1379 توسط سازمان میراث ÙØ±Ù‡Ù†Ú¯ÛŒ با شماره 2963 در Ùهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.
قنات قصبه یکی از Ø´Ú¯ÙØª انگیزترین سازه‌های آبی جهان است Ùˆ در استان خراسان، در Ø§Ø±ØªÙØ§Ø¹Ø§Øª سیاه کوه در جنوب‌غربی شهر گناباد قرار داردجهت مشاهده آدرس قنات قصبه ، می توانید از نقشه زیر استفاده کنید