بقایای شهر ØØ±ÛŒØ±Ù‡ در امتداد ساختمانهای بندرگاه Ùˆ Ø¯ÙØ§ØªØ± آن ØŒ قابل دیدن است. طبق نظر سازمان میراث ÙØ±Ù‡Ù†Ú¯ÛŒ ØŒ شهر ØØ±ÛŒØ±Ù‡ هشتصد سال قدمت دارد. گستره پستی Ùˆ بلندی‌ها Ùˆ خرابه‌های شهر قدیمی ØØ±ÛŒØ±Ù‡ ØØ¯ÙˆØ¯ Û±Û²Û° هكتار وسعت دارد Ùˆ روزگاری شهری بزرگ Ùˆ آباد در منطقه بوده است. دوران طلایی شهر ØØ±ÛŒØ±Ù‡ کیش از سال Û³Û¶Û· تا Û¹Û±Û² هجری قمری بوده‌است. آن Ú†Ù‡ امروز از این شهر بر جای مانده ØØ¬Ù…ÛŒ از معماری شهری است. اما كمتر Ùˆ به ندرت تاق‌ها Ùˆ پوشش‌ها Ùˆ سقÙ‌های سالمی بر جای مانده است جز در پاره‌ای موارد كه پوشش‌های تاقی شكل سنگی از گزند تخریب در امان مانده‌اند.
بندر شهر تاریخی ØØ±ÛŒØ±Ù‡ØŒ یك شهر یك پارچه Ùˆ متمركز با معماری برون‌گرا بوده Ùˆ از معماری Ø¯ÙØ§Ø¹ÛŒ Ùˆ درون‌گرای دیگر شهرهای تاریخی ایران در آن نشانی نیست. انتخاب این بخش از جزیره برای ایجاد شهر ØØ±ÛŒØ±Ù‡ طبیعی‌ترین Ùˆ معقول‌ترین انتخاب بوده چرا كه ساØÙ„ صخره‌ای Ù…Ø±ØªÙØ¹ آن از Ø³Ø·Ø Ø¯Ø±ÛŒØ§ تقریبا ده متر بلندتر است Ùˆ وجود سه خلیج Ùˆ دماغه كه نقش بندرگاه طبیعی را دارد Ùˆ همچنین دریای نسبتاً آرام‌تری از دیگر كرانه‌ها Ùˆ سواØÙ„ جزیره خود عامل شكل‌گیری شهر در ساØÙ„ شمالی شده است. تاكنون عملیات اكتشاÙÛŒ باستان‌شناسی بقایای شهر تاریخی ØØ±ÛŒØ±Ù‡ در سه مجموعه مجزا انجام شده است.
خانه اعیانی: خانه اعیانی یادآور خانه‌های چندخانوار قدیمی در داخل Ùلات ایران Ùˆ در شهرهایی چون یزد، اصÙهان Ùˆ كاشان است Ùˆ یكی از نمونه‌های قدیمی مسكن جمعی در ØØ§Ø´ÛŒÙ‡ خلیج ÙØ§Ø±Ø³ Ù…ØØ³ÙˆØ¨ می‌شود. علاوه بر وسعت خانه Ùˆ همچنین ÙØ¶Ø§Ù‡Ø§ÛŒ مختل٠و متنوع آن، كاشی‌های ستاره‌ای شكلی كه در این خانه به دست آمده است، همانند كاشی‌هایی است كه زینت بخش بناهای مهم ایلخانی ایران همچون تخت سلیمان Ùˆ سلطانیه است. پیدایی این مقدار كاشی كه یقیناً عنصر وارداتی به جزیره است نشان می‌دهد كه این عمارت به یكی از ثروتمندان كیش تعلق داشته است.
بخش كارگاهی Ùˆ صنعتی: این مجموعه درست در كنار دریا ساخته شده Ùˆ دارای معماری Ùˆ ÙØ¶Ø§Ù‡Ø§ÛŒ ناشناخته‌ای است. مجموعه كانال‌های اÙÙ‚ÛŒ Ùˆ زیرزمینی Ùˆ چاه‌های متعدد در گوشه Ùˆ كنار، مجموعه‌ی بسیار جالب Ùˆ نادری را تشكیل می‌دهد كه هنوز عملكرد آن‌ها روشن نیست، اما به نظر می‌رسد كه ارتباط مستقیم، با ÙØ¹Ø§Ù„یت‌های صیادی (صید ماهی، مروارید Ùˆ مرجان) داشته Ùˆ برای دسترسی آسان‌تر به دریا Ø§ØØ¯Ø§Ø« گردیده است. شاید هم بتوان ÙØ±Ø¶ كرد كه این راهروها Ùˆ كانال‌ها راه‌های مخÙÛŒ بوده است كه در مواقع هجوم Ùˆ ØÙ…له اهالی شهری می‌توانسته‌اند به طور اضطراری از آن ها Ø§Ø³ØªÙØ§Ø¯Ù‡ كنند.
مجموعه ØÙ…ام: این مجموعه شامل ØÙ…امی است با صØÙ†â€ŒÙ‡Ø§ÛŒ متعدد Ùˆ ØØµØ§Ø± آن به Ù…Ø³Ø§ØØª تقریبی ÛµÛ°Û° مترمربع. سربینه Ùˆ گرمخانه Ùˆ تون ØÙ…ام در جنوب بخش ذكر شده قرار Ú¯Ø±ÙØªÙ‡ Ùˆ توسط راهرو سرپوشیده‌ای از آن جدا شده است. دو خزینه كوچك Ùˆ بزرگ در جنوب گرمخانه آخرین بخش ساختمان را تشكیل داده‌اند.
باستان شناسان معتقدند این ØÙ…ام كه شاید در نوع خود از قدیمی‌ترین ØÙ…ام‌های ایرانی باشد كه Ø·ÛŒ كاوش‌های باستان‌شناسی كش٠و شناخته شده است، Ùˆ دو دوره متمایز Ùˆ مجزا از هم دارد (دوره ایلخانی – دوره تیموری) با توجه به ظرÙیت Ù…ØØ¯ÙˆØ¯ ØÙ…ام Ùˆ با در نظر Ú¯Ø±ÙØªÙ† دیوار بیرونی سراسری كه تا مجموعه عمارت اعیانی كه در جنوب شرقی ØÙ…ام Ùˆ به ÙØ±Ø§Ø² تپه‌ای بلند قرار Ú¯Ø±ÙØªÙ‡ امتداد ÛŒØ§ÙØªÙ‡ است. به نظر می‌رسد كه این بنا ØÙ…امی خصوصی بوده Ùˆ به ØµØ§ØØ¨ مجموعه اعیانی تعلق داشته است.
شمال جزیره كیش، كنار مجموعه ورزشی المپیكجهت مشاهده آدرس شهر باستانی ØØ±ÛŒØ±Ù‡ ، می توانید از نقشه زیر استفاده کنید