یکی از آثار تاریخی و با ارزش و زیبای سمنان، دروازه ارگ، بازمانده هنر دوران قاجاریه است .
دروازه ارگ سمنان در زمان سلطنت ناصرالدین شاه قاجار Ùˆ ØÚ©ÙˆÙ…ت انوشیروان میرزا ضیاءالدوله Ú©Ù‡ از سال 1300 تا 1305 هجری قمری ØØ§Ú©Ù… ایالت قومس بود، بنا شد Ùˆ روی کاشی‌های این دروازه تاریخی نام ناصرالدین شاه قاجار درج شده است.
دروازه ارگ در گذشته در٠شمالی ارگ دولتی بود Ú©Ù‡ هنگام تخریب ارگ به سبب شکایت ÙØ±Ù‡Ù†Ú¯ دوستان Ùˆ پیگیری آنان از ویرانی این دروازه جلوگیری به عمل آمد.
این دروازه دو نمای شمالی و جنوبی دارد که نمای شمالی آن به مراتب زیباتر و جذاب‌تر از نمای جنوبی آن است.
نمای شمالی دارای دو اتاق در دو طر٠به قرینه یکدیگر، دو راهروری Ú©ÙˆÚ†Ú©ØŒ ایوان‌هایی در جلوی اتاق‌ها Ùˆ مدخل اصلی Ú©Ù‡ Ù…ØÙ„ عبور Ùˆ مرور بوده است.
نمای اصلی این قسمت از آجر است Ùˆ راهروهای اصلی با پلان مربع به وسیله Ùیلپوش‌ها به گنبد Ú©Ù… خیز منتهی می‌شود.
تزئینات کتیبه‌ای از عناصر جالب توجه نمای شمالی است که به شکل نیم دایره در بالای مدخل اصلی به خط نستعلیق زرد بر زمینه کاشی‌های لاجوردی نوشته شده است.
نمای جنوبی هم از ØÛŒØ« Ø§Ø³ØªÙØ§Ø¯Ù‡ از تزیینات کاشی‌کاری پر کارتر Ùˆ Ù…ÙØµÙ„ تر از نمای شمالی است Ùˆ در تزئینات این نما کاشی‌های Ù‡ÙØª رنگ Ùˆ مناره‌های تزئینی زیبا به چشم می‌خورد.
Ø§Ø³ØªÙØ§Ø¯Ù‡ از نقوش هندسی Ùˆ نقش Ùˆ نگار اساطیری در این جبهه اهمیت نمای جنوبی را به عنوان دروازه ورودی شهر بیشتر Ù…ÛŒ کند.
به قرینه کتیبه نیم دایره نمای شمالی Ø·Ø±Ø Ù†ÛŒÙ… دایره ای بر پیشانی نمای جنوبی کاشیکاری شده Ú©Ù‡ در آن نبرد رستم Ùˆ دیو سÙید به تصویر کشیده شده است Ùˆ در بالای مدخل ورودی نقش سربازان قاجاری Ùˆ ØªØ³Ù„ÛŒØØ§Øª آنها کاشیکاری شده است.
از دیگر تزئینات کاشیکاری این نما به قرینه Ø´Ú©Ù„ Ú¯Ø±ÙØªÙ‡ است نقوش Ø§ÙØ³Ø±Ø§Ù† قاجاری Ùˆ شیر Ùˆ خورشید به تصویر کشیده شده است.
بربالای دیوار دروازه کتیبه هایی در پنج سطر متوالی به خط نستعلیق سÙید بر زمینه لاجوردی وجود دارد Ú©Ù‡ در لا به لای سطور آن Ø·Ø±Ø Ùˆ برگ های اسلیمی به چشم می‌خورد.
بنای اصلی دروازه از آجر به Ø§Ø±ØªÙØ§Ø¹ بیش از 7 متر ساخته شده است. یکی از شاهکارهای این بنای تاریخی، سر در جالب توجهی است Ú©Ù‡ در آن تصویر تاریخی نبرد رستم Ùˆ دیو سپید به طرزی خیره کننده روی کاشی Ù‡ÙØª رنگ منقوش است.
کتیبه‌های این بنا از آثار سید Ù…ØÙ…د باقر طباطبایی سمنانی هنرمند مشهور سمنان در دوران قاجاریه است. درهای دروازه ارگ از چوب‌های قطور با Ú¯Ù„ میخ‌های آهنی تشکیل شده است.
دروازه ارگ سال Û±Û³ÛµÛ¸ توسط سازمان میراث ÙØ±Ù‡Ù†Ú¯ÛŒ با شماره Û³Û¹Ûµ در Ùهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید
جهت مشاهده آدرس دروازه ارگ ، می توانید از نقشه زیر استفاده کنیدجهت مشاهده آدرس دروازه ارگ ، می توانید از نقشه زیر استفاده کنید