ولین مسجد جامع سبزوار مسجد پامنار است كه سابقه ای بیش از 1165 سال دارد . این مسجد در سال 266 Ù‡.Ù‚ در زمان پادشاهی Ù…ØÙ…د بن طاهر اخرین پادشاه سلسله طاهریان Ùˆ دوره خلیÙÙ‡ عباسی المعتمد بالله ساخته شده است یعنی ØØ¯ÙˆØ¯ 6 سال بعد از شهادت امام ØØ³Ù† عسگری ع Ùˆ در زمان 10 سالگی امام زمان عج بودهكه به همت پیر زنی مومنه Ùˆ نیكوكار ساخته شده است .
به این مسجد در گذشته مسجد جامع Ùˆ مسجد ادینه Ù…ÛŒ Ú¯ÙØªÙ†Ø¯ چرا كه در زمانهای قدیم نماز های جمعه Ùˆ اعیاد در ان برگزار Ù…ÛŒ شده است .
تمام بنای این مسجد از خشت خام میباشد كه در گذشته بیرون و داخل ان با آجر آجرنما گشته است و بعدا روی آجر نمای داخلی را گچ كاری كرده اند .
مناره كنونی مسجد بعد از سال 444 Ù‡.Ù‚ ساخته شده است Ùˆ بیش از 987 سال عمر دارد كه مانند مناره جنبان اصÙهان Ù…ÛŒ جنبد لذا معرو٠به منار جنبان است. Ø§Ø±ØªÙØ§Ø¹ مناره 15/5 متر است كه در قسمتی از این مناره كتیبه ای به خط كوÙÛŒ نوشته شده است . این مسجد از ابتدا صØÙ†ÛŒ نداشته Ùˆ بعدا صØÙ†ÛŒ به ان اضاÙÙ‡ شده است.
این صØÙ† در قسمت جنوبی مسجد به Ù…Ø³Ø§ØØª 213 متر قرار دارد. در قسمت جنوب شرقی این صØÙ† سردابه ای وجود دارد كه در گذشته اب قنات در ان جاری بوده است Ùˆ مردم از ان به عنوان وضو خانه Ø§Ø³ØªÙØ§Ø¯Ù‡ Ù…ÛŒ كرده اند .
این مسجد در زمان ØÙ…له ØÙ…زه بن آذرك خارجی خراب شده بود Ùˆ مردم قصبه سبزوار برای اقامه نماز جمعه Ùˆ اعیاد به مسجد خسرو گرد Ù…ÛŒ Ø±ÙØªÙ†Ø¯ تا اینكه در بین مردم خسرو گرد Ùˆ سبزوار در رویت Ùˆ مشاهده هلال Ùˆ عید بودن ان روز اختلا٠و نزاعی واقع شد.
در این موقع مردم سبزوار برگشته Ùˆ جریان را برای پیر زنی ثروتمند Ùˆ نیكوكار تعری٠كرده اند. ایشان نیز باغ خود را جهت ساختن مسجد وق٠كرد مزد Ùˆ اجرت كارگران Ùˆ معماران را متقبل Ùˆ مسجد ساخته شد . این مسجد به سبب زلزله چندین مرتبه خسارت دیده است كه به همت Ø§ÙØ±Ø§Ø¯ نیكوكار ترمیم Ùˆ تعمیر Ùˆ تجدید بنا شده است. اخرین مرتبه این تعمیرات در سال 1368Ù‡.Ù‚(1325Ù‡.Ø´ بوده است.
در تاریخ 1373Ù‡.Ù‚ )1330Ù‡.Ø´ سر در مسجد كاشیكاری گردیده كه عبارتی به Ø´Ø±Ø Ø²ÛŒØ± دارد :{بسعی ØØ¬Ù‡ الاسلام ØØ§Ø¬ میرزا عبدالله برهان خاتمه ÛŒØ§ÙØª كتیبه جواهر قلم در دو طر٠مسجد سوره{هل اتی علی ... نوشته شده Ùˆ در اخر كتیبه مرقوم است: از كلب پس تر در خانه خدا ØØ§Ø¬ اسماعیل صولتی 1372Ù‡.Ù‚ .
در ØØ§Ù„ ØØ§Ø¶Ø± این مسجد در خیابان بیهق سبزوار در ضلع جنوبی ان واقع شده است در عبور Ùˆ مرور از در قسمت شمالی انجام Ù…ÛŒ شود . در كوچكتری در كوچه سمت شرقی مسجد نیز وجود دارد كه Ø±ÙØª Ùˆ امد خواهران از این در انجام میگیرد .
به هر صورت این مسجد دردوره تاریخی خود نشانگر بسیاری از خاطره های معنوی از جمله برپایی مراسم عزاداری مردم سبزوار برای خاندان نبوت ع در این مكان و شاهد برپایی نماز جماعتهای زیادی بوده است.
این مسجد در خیابان بیهق سبزوار در ضلع جنوبی ان واقع شده استجهت مشاهده آدرس مسجد پامنار ، می توانید از نقشه زیر استفاده کنید