براى رسیدن به كندلوس از Ù…ØÙˆØ± كرج Ù€ چالوس كه به سمت چالوس ØØ±ÙƒØª كنید 7 كیلومتر بعد از مرزن آباد به دوراهى كجور مى رسید. در این راه ÙØ±Ø¹Ù‰ پس از طى 42 كیلومتر مسیر كوهستانى به روستاى كندلوس مى رسید. برخى منابع این دهكده را گذرگاه رستم، قهرمان اسطوره اى ایران ذكر كردند Ùˆ ناصرالدین شاه قاجار نیز در سال 1292 هجرى چند روز در تنگه میخساز اطراق كرد. كندلوس Ùقط به خاطر طبیعت زیبا Ùˆ سرسبزش شهره عام Ùˆ خاص نیست، بلكه مجموعه ÙØ±Ù‡Ù†Ú¯Ù‰ كندلوس چنان وجاهتى به این روستاى تاریخى بخشیده كه هم اكنون روستاى كندلوس به یكى از قطب هاى گردشگرى استان مازندران تبدیل شده است. این مجموعه ØªÙØ±ÛŒØÙ‰ Ùˆ تاریخى در سال 1367 به منظور ارج نهادن به ÙØ±Ù‡Ù†Ú¯ Ùˆ هنر Ùˆ سنت مردم كجور، پس از سال ها تلاش توسط مهندس «على اصغر جهانگیرى» ساخته شد. دهكده توریستى كندلوس اثرى ماندگار است كه به پشتوانه تاریخ چند هزار ساله اش این روزها در انتظار ثبت در آثار ملى ایران است. ØØ§Ø¬ میرزایدالله نظرپاك، شیخ على مقیمى كندلوسى Ùˆ على اصغر جهانگیرى از جمله مشاهیر این دهكده گردشگر پذیر است.
كندلوس كه بخشى از میخ ساز Ù…ØØ³ÙˆØ¨ مى شود، در دامنه هاى سرسبز Ùˆ كوهستانى البرز در منطقه كجور مازندران قرار Ú¯Ø±ÙØªÙ‡ است Ùˆ شاهد تمدن هاى گوناگونى در ادوار مختل٠تاریخ بوده Ùˆ نشانه هایى از تمدن قبل از میلاد، تمدن ایران قبل از اسلام Ùˆ تمدن ایران بعد از اسلام را در خود جاى داده است. به Ú¯ÙØªÙ‡ او امروزه میخ ساز شامل چهار دهكده به نام هاى پیده، گیل كلا، میركلا Ùˆ كندلوس است. دهكده كندلوس كه یكى از قدیمى ترین سكونت گاه هاى انسانى منطقه كجور به شمار مى رود Ùˆ در دامنه هاى سلسله جبال البرز منتهى به دره زانوس واقع شده است. كندلوس شامل Ù…ØÙ„Ù‡ هایى به نام هاى درزى كلا، ملاكلا، جورسرى، جیرسرى، بنیم سرى Ùˆ سرى دله است.
كار Ùˆ پیشه اهالى این دهكده از قدیم الایام تهیه Ùˆ تولید چوب Ùˆ زغال در زمستان Ùˆ كشاورزى در تابستان بوده است Ùˆ اكنون به دلیل قانون مراقبت از جنگل، اهالى علاوه بر كشاورزى به خیاطى Ùˆ نجارى روى آورده اند. از صنایع دستى این دهكده مى توان به Ø¨Ø§ÙØªÙ† جاجیم، ایزار (پارچه پشمى چارخانه دستباÙ) جوراب، دستكش Ùˆ بلوز پشمى گلدار Ùˆ نمدمالى اشاره كرد.
لاوه بر نى (نى Ù‡ÙØª بند) كه متداول ترین آلت موسیقى كندلوس است، دهل Ùˆ سرنا نیز از سابقه Ùˆ شهرت قابل توجهى در این منطقه برخوردار است. سرنا در Ù…ØÙ„ به پسپسى معرو٠است كه از چوب شمشاد تراشیده مى شود. مردم دهكده كندلوس به خصوص بومیان آن سÙیدپوست Ùˆ در بعضى موارد بور Ùˆ چشم آبى هستند. اهالى كندلوس مردمانى مهربان Ùˆ میهمان نوازند هرگز Ù…ØØ¨ØªÙ‰ را بى پاسخ نمى گذارند. در این دهكده گدا وجود ندارد مردم عموماً قانع اند Ùˆ پرتلاش. با آن كه 9 ماه از سال اكثر خانه ها خالى از سكنه است Ùˆ درهاى همه منازل همه باز است، هرگز سرقت، قتل Ùˆ جنایت در این دهكده صورت Ù†Ú¯Ø±ÙØªÙ‡ است. در این دهكده به ندرت شنیده شده است كه زنى طلاق Ú¯Ø±ÙØªÙ‡ باشد. زنان بیشتر از مردان براى تامین هزینه زندگى Ùˆ خانواده تلاش مى كنند. آسیاب كردن گندم، سÙید كردن خانه، شكستن هیزم براى تنور، دوشیدن گاو، جالیزكارى، كاشتن سبزى خوردن ازجمله وظای٠قطعى یك زن كندلوسى به شمار مى رود.
ازجمله مراسم بسیار زیبایى كه در ØÙ„ول سال نو اجرا مى شود مراسم سال مج (خوشقدم) است كه به Ø´Ø±Ø Ø°ÛŒÙ„ است: ابتدا نام چند كودك یا نوجوان خانواده را انتخاب Ùˆ با استخاره از قرآن مجید نام هر یك كه خوب آمد به عنوان سال مج انتخاب مى شود. این كودك یا نوجوان به Ù…ØØ¶ تØÙˆÛŒÙ„ سال نو با سینى Ù…ØØªÙˆÙ‰ كلام الله مجید، سبزه، شیرینى Ùˆ یك ظر٠پر آب قبل از دیگران وارد خانه مى شود Ùˆ با ظر٠آبى كه در دست دارد آب در گوشه اتاق ها مى ریزد Ùˆ به این ترتیب سالى پربار Ùˆ پربركت براى خانواده به ارمغان مى آورد.
ازجمله ÙØ¹Ø§Ù„یت هایى كه به كندلوس در كنار زیبایى هاى طبیعى جلوه اى خاص بخشیده Ùˆ موجب شده است این دهكده از شهرت بسزایى برخوردار شود، برپایى دو موزه مردم شناسى Ùˆ موزه گیاهان دارویى است. موزه مجموعه ÙØ±Ù‡Ù†Ú¯Ù‰ كندلوس یكى از موزه هاى
Ù…Ù†ØØµØ± به ÙØ±Ø¯ استان مازندران است كه در آن آثارى از Ø³ÙØ§Ù„ØŒ آبگینه، سكه، ظرو٠چینى Ùˆ وسایل روشنایى از هزاره دوم قبل از میلاد تا دوره قاجاریه Ùˆ بخش اسناد Ùˆ كتب خطى، نسخ خطى كلام الله مجید، دیوان اشعار، عقدنامه، ÙØ±Ø§Ù…ین جمع آورى شده است.
تنها 15 دقیقه پیاده روى از میان كوچه هاى باریك Ùˆ Ø³Ù†Ú¯ÙØ±Ø´ روستا كاÙÙ‰ است تا به موزه برسید. البته خانه هاى روستاى كندلوس همچون بسیارى از روستاهاى تاریخى مثل ابیانه كاشان به قدرى زیباست كه طبیعتاً زمان رسیدن شما را به موزه طولانى تر مى كند. در این موزه انواع Ø³ÙØ§Ù„ینه، ظرو٠چینى، اسناد، كتب خطى، زیورآلات، عینك، تÙÙ†Ú¯ هاى قدیمى Ùˆ... از دوران صÙویه تا معاصر ÛŒØ§ÙØª مى شود. آثار این موزه همگى كلكسیون شخصى على اصغر جهانگیرى است. به Ú¯ÙØªÙ‡ جهانگیرى، او از آغاز كودكى به جمع كردن اشیاى قدیمى علاقه داشته Ùˆ یكى از سرگرمى هایش خرید اشیاى قدیمى از پیرها Ùˆ قدیمى ترها در این روستا Ùˆ روستاهاى اطرا٠بوده است.
بناى اصلى موزه 2 طبقه است كه در هر طبقه 3 اتاق قرار دارد Ùˆ در ویترین هاى آن آثار Ùˆ اشیاى مختلÙÙ‰ به نمایش درآمده است. در این موزه صداى گویایى مرتب در ØØ§Ù„ پخش است كه درباره آثار موزه ØªÙˆØ¶ÛŒØ Ù…Ù‰ دهد. این نواركاست در هر كدام از بخش ها Ùˆ اتاق هاى موزه به طور مجزا پخش Ùˆ ØªÙˆØ¶ÛŒØØ§Øª مربوط به همان قسمت را مى دهد. ورودیه موزه هزار تومان است كه به نظر ناچیز مى رسد Ùˆ چون این مجموعه یك مجموعه شخصى است Ùˆ از كمك هاى دولتى بى بهره است، لذا ÙƒÙØ§Ù هزینه هاى جارى موزه، مثل ØÙ‚وق پرسنل، آب، برق، ÙØ¶Ø§Ù‰ سبز Ùˆ... را نمى كند.
این موزه در بخش هنرهاى سنتى نیز Ø¨Ø§ÙØªÙ‡ ها، پوشاك Ùˆ زینت آلات روستایى، مجسمه ها Ùˆ نقاشى هاى سنتى Ùˆ قهوه خانه اى را به نمایش گذاشته است. در بخش ظرو٠و ابزارآلات Ùلزى Ùˆ چوبى روستایى Ùˆ شهرى نیز از كله چو«خانه روستایى مازندرانى» تا دوك نخ ریسى از جنگ Ø§ÙØ²Ø§Ø± تا وسایل دامدارى Ùˆ شكار، از پیه سوز Ùˆ چراغ بادى تا چراغ هاى گردسوز، از نمد Ùˆ جاجیم تا هنر سوزن دوزى گردآورى شده است.
موزه گیاهان دارویى مجتمع كشاورزى كندلوس در سال 1365با هد٠كشت، پرورش، تولید Ùˆ بسته بندى گیاهان اصلى دارویى Ùˆ معطر Ùˆ همچنین تولید اسانس ها Ùˆ روغن هاى گیاهى تأسیس شد Ùˆ براى نخستین بار در ایران مبادرت به برپایى باغ بوتانیك (موزه گیاهان دارویى) در زمینى به Ù…Ø³Ø§ØØª 10 هكتار كرد كه با كاشت بالغ بر 250 گونه گیاه ژنتیك ارزشمند در ایران به تولید Ùˆ عرضه Ù…ØØµÙˆÙ„ات گوناگون در زمینه هاى مختل٠اقدام كرده Ùˆ Ù…ØØµÙˆÙ„ات خود را به اكثر كشورهاى جهان صادر مى كند. Ø¨Ø§ÙØª تاریخى Ùˆ ارزشمند این روستا موجب شده تا گردشگران زیادى به این روستا Ø³ÙØ± كنند.
براى رسیدن به كندلوس از Ù…ØÙˆØ± كرج Ù€ چالوس كه به سمت چالوس ØØ±ÙƒØª كنید 7 كیلومتر بعد از مرزن آباد به دوراهى كجور مى رسید. در این راه ÙØ±Ø¹Ù‰ پس از طى 42 كیلومتر مسیر كوهستانى به روستاى كندلوس مى رسید.