غار یخ مراد در نزدیکی روستای آزادبر و روستای کهنه ده در منطقه گچسر قرار دارد
روستای کهنه ده دارای سابقه‌ای دیرینه بوده و بر اثر سیل‌های متعدد بارها ویران و بارها تخلیه و مجدداً توسط ساکنین روستا از نو آباد شده است، بدین جهت به کهنه ده شهرت دارد.
غار یخ مراد Ú©Ù‡ یکی از جاذبه‌های گردشگری Ùˆ دیدنی این روستا به شمار می‌رود، در دامنه شمالی دره‌ای عمیق Ùˆ منتهی به روستای آزادبر واقع شده Ú©Ù‡ دهانه آن ØØ¯ÙˆØ¯ 2500 متر از Ø³Ø·Ø Ø¯Ø±ÛŒØ§ Ø§Ø±ØªÙØ§Ø¹ دارد Ùˆ طول غار از ابتدا تا انتهای آن در هاله ای از ابهام است Ùˆ Ú¯ÙØªÙ‡ می‌شود Ú©Ù‡ به علت وجود ØÙره های متعدد در آن، کسی تا کنون به انتهای غار دست Ù†ÛŒØ§ÙØªÙ‡ است.
به Ú¯ÙØªÙ‡ اهالی روستای کهنه ده، در گذشته بیماران با خوردن یخ غار Ú©Ù‡ بطور دائمی Ùˆ در ØÙˆØ¶ انتهای غار قرار دارد Ùˆ در هیچ ÙØµÙ„ از سال ذوب نمی‌شود، بهبود ÛŒØ§ÙØªÙ‡ Ùˆ به این دلیل به غار یخ مراد شهرت ÛŒØ§ÙØªÙ‡ است.
مناسب‌ترین زمان برای دیدار از این غار در اسÙند Ùˆ ÙØ±ÙˆØ±Ø¯ÛŒÙ† ماه، بخصوص در ÙØµÙ„ بهار است زیرا در این ÙØµÙ„ آب‌های ناشی از بارندگی قطره قطره در داخل غار تبدیل به قندیل‌های بسیار دیدنی Ùˆ زیبا می‌شود Ùˆ همچنین در Ù…ØÙˆØ·Ù‡ بیرون غار منظره گیاهان معطر کوهستانی برای هر بازدید کننده، تماشایی Ùˆ ÙØ±Ø انگیز می‌باشد.
دریچه ورودی این غار در Ø§Ø±ØªÙØ§Ø¹Ø§Øª کوه‌های منطقه واقع شده‌است Ùˆ مسیر غار عموماً شیب دار Ùˆ رو به پایین می‌باشد Ú©Ù‡ نهایتاً با رسیدن به اعماق کوه، چشمه‌های یخ زده در ک٠زمین Ùˆ استالاکتیت‌های اسÙنجی غار نمایان می‌شود.
دهانه غار 3 متر پهنا Ùˆ 8 متر Ø§Ø±ØªÙØ§Ø¹ دارد. در ماه‌های اسÙند Ùˆ ÙØ±ÙˆØ±Ø¯ÛŒÙ†ØŒ قندیل‌های بسیار زیبای غار در بهترین وضعیت به سر می‌برند.
یخ مراد با قندیل‌های یخی زیبایش مشهور است که تا اواسط خردادماه عمر می‌کنند. برودت غار به اندازه ای است که تا خرداد ماه نیز می‌توان قندیل‌های یخ را در آن دید.
یخ مراد 3 تالار اصلی، یک برکه یخی Ùˆ یک آبشار یخی دارد. بهترین ÙØµÙ„ دیدن آن اسÙند Ùˆ ÙØ±ÙˆØ±Ø¯ÛŒÙ† است Ú©Ù‡ قندیل‌ها به زیباترین Ø´Ú©Ù„ خود رسیده‌اند.
برای رسیدن به غار یخ مراد باید جاده چالوس را پیش بگیرید در کیلومتر 60 جاده پس از روستای نسا در سمت چپ جاده پلی وجود دارد که به جاده‌ای خاکی می‌رسد.
پس از Ø·ÛŒ 12 کیلومتر در این جاده به یک دو راهی می‌رسید. سمت Ú†Ù¾ به طر٠روستای آزادبر Ùˆ سمت راست به طر٠دهانه غار می‌رسد. با یک ساعت پیاده روی از این دوراهی Ùˆ عبور از روی پلی سیمانی Ú©Ù‡ بر روی رودخانه آزادبر Ø§ØØ¯Ø§Ø« شده است می‌توان به مدخل غار رسید.
در مدخل غار، سنگ بزرگی قرار دارد که برای ورود به غار باید آن را دور زد. سپس به تالاری می‌رسد که 3 راه از آن منشعب می‌شود.
راه اول در سمت راست پس از ØØ¯ÙˆØ¯ 20 متر به انتها می‌‌رسد. راه میانی پس از 50 متر به لبه پرتگاهی می‌رسد Ú©Ù‡ برای داخل شدن به آن باید از وسایل ÙÙ†ÛŒ کوهنوردی Ø§Ø³ØªÙØ§Ø¯Ù‡ کرد. راه سوم یا راهروی دست Ú†Ù¾ Ú©Ù‡ شاخه اصلی غار است، زیباترین قندیل‌ها را در ماه‌های سرد سال دارد.
پس از Ø·ÛŒ ØØ¯ÙˆØ¯ 15 متر راه سرازیر Ùˆ لغزنده به شکاÙÛŒ به طول دو متر Ùˆ عرض یک متر می‌رسد Ú©Ù‡ زیر آن پرتگاه عمیقی وجود دارد Ú©Ù‡ با ورقه‌ای آهنی پلی روی این شکا٠ایجاد شده است.
تالار دوم غار در ادامه راهرو قرار دارد. این تالار دو برابر تالار اول است، تالار سوم Ú©Ù…ÛŒ بزرگ‌تر از تالار دوم ولی بسیار Ù…Ø±ØªÙØ¹â€ŒØªØ± است. در پرتگاهی در انتهای این تالار برکه‌ای یخی Ùˆ آبشاری از یخ وجود دارد.
غار دارای بادگیر Ùˆ هواکش‌های مخÙÛŒ بی‌شماری است Ú©Ù‡ هوای خارج با شدت از آنها داخل غار Ù…ÛŒ شود Ùˆ بدین سبب هوای آن Ùوق العاده سرد بوده Ùˆ همین امر باعث می‌گردد Ú©Ù‡ آبهای موجود در غار به ØØ§Ù„ انجماد درآمده Ùˆ تشکیل توده های بزرگ یخ Ùˆ مخزن‌های وسیع یخی را Ú©Ù‡ قشر بعضی از آنها به 5/1 متر Ù…ÛŒ رسد، بدهند.
یخبندان غار از اسÙنذ ماه آغاز Ùˆ تقریبا تا اواسط بهار سال بعد ادامه دارد Ùˆ سپس در طول تابستان Ùˆ پاییز به علت خشکی هوا Ùˆ عدم جریان آب، یخها شروع به ذوب شدن کرده Ùˆ روبه کاهش Ù…ÛŒ رود.
غار یخ مراد یکی از پر پیچ Ùˆ خم ترین غارهایی است Ú©Ù‡ نظیر آن به ندرت دیده شده Ùˆ از این رو بازدید تمام نقاط آن مستلزم وقت کاÙی، ØÙˆØµÙ„Ù‡ Ùˆ دقت ÙØ±Ø§ÙˆØ§Ù† Ùˆ در دست داشتن کروکی دقیق Ùˆ کامل است.
این غار از ØÛŒØ« تزیینات آهکی قابل Ù…Ù„Ø§ØØ¸Ù‡ نیست Ùˆ جز در چند بخش Ú©ÙˆÚ†Ú© چیزی به چشم نمی‌خورد. ولی استالاکتیت‌های اسÙنجی الوان طبقه زیرزمینی Ùˆ نیز چند قسمت دیگر آن جالب است.
غار یخ مراد در بخشی چهار طبقه بوده Ùˆ در یک امتداد عمودی به عمق 30 متر، به طور منطبق روی هم قرار Ú¯Ø±ÙØªÙ‡ است Ùˆ جزو معدود غارهای منطبق ایران است.
این غار متعلق به دوره دوم زمین شناسی (مزو زوییک) یا میا ن زیست می‌باشد که از عمر آن ۷۰ تا ۲۳۰ میلیون سال می‌گذرد.
معماری غار بدین گونه است Ú©Ù‡ دمای طاق با دمای ک٠غار ناهمسان می‌باشد. این غار دارای تونل ها، دهلیزها، ØÙره ها Ùˆ چاه‌های گوناگون بوده Ùˆ بیشتر Ú©Ù Ùˆ دیواره Ùˆ طاق از یخ پوشیده شده است.
36Ëš 07' 5.94" : (N) عرض جغراÙیایی دهانه غار
51Ëš 16' 18.24" : (E) طول جغراÙیایی دهانه غار
Ø§Ø±ØªÙØ§Ø¹ دهانه اصلی از Ø³Ø·Ø Ø¯Ø±ÛŒØ§ : 2493 متر
غار یخ مراد در Û¶Ûµ کیلومتری شهر تهران Ùˆ در مسیر جاده تهران چالوس قرار دارد. با تابلوی روستای کهنه ده از جاده تهران چالوس به سمت غرب Ù…Ù†ØØ±Ù میشوید Ùˆ به سمت روستای آزاد بر میروید . چیزی ØØ¯ÙˆØ¯ Û´ کیلومتر بعد در کنار روستای کهنه ده به یک دو راهی میرسید Ú©Ù‡ راه سمت راست به سمت غار میرود