نگاهی به آیین‌های ماه ضیافت در فارس

نگاهی به آیین‌های ماه ضیافت در فارس
ورود به رمضان در هر شهر و دیاری با آیین‌ها و سنتهای ویژه خود همراه است كه این سنن از نسلی به نسلی رسیده است. استان فارس كه از پیشینه تاریخی و كهنی برخوردار است ، در مناسبت‌ها و آیین‌ها نیز از سنت‌هایی قدیمی و اصیل بهره برده كه البته امروزه بسیاری از آنها به فراموشی سپرده شده است.

در فارس مردم با خانه تكانی و زدودن گرد و غبار از خانه ها، تعویض ظروف سفالین و كوزه‌های آب به پیشواز ماه خانه تكانی دل‌ها و زدودن غبار از روح و جان می‌رفتند. امروزه نیز هنوز بانوان خانه قبل از ماه رمضان با این نیت كه رمضان به خانه‌های تمیز و طاهر، رزق و روزی و بركت می‌دهد، خانه تكانی می‌كنند.

در برخی از خانه‌ها در ایام ماه مبارك رمضان، بانوان محل گرد هم می‌آیند و تا پایان ماه مبارك قرآن را ختم می‌كنند. چند روز قبل از ماه مبارك بانوان محل در آن خانه جمع می‌شوند ، محل ختم قرآن را غبارروبی گلاب افشانی می‌كنند و رحل‌های قرآن را آماده می‌كنند.

مردم فارس زمانی كه هلال ماه مشاهده ‌شد و شروع ماه رمضان نوید داده شد، بر آیینه نگاه می‌كنند و مقداری پول و یا آذوقه را به عنوان صدقه این ماه كنار می‌گذارند.

همچنین خانواده‌هایی كه دختری را به عقد پسر خود درآورده اند، شب اول ماه مبارك رمضان برای عروس خود خنچه‌ای شامل پارچه، لباس، قطعه‌ای طلا، شیرینی، حلوا، رنگینك كه به روزه داران معروف است ، می‌فرستند.

در بین خانواده‌های فارسی مرسوم است كه اگر در بین خانواده‌ای كدورت و مشكلی وجود دارد قبل از ماه مبارك،بزرگان فامیل آن خانواده را با هم آشتی می دهند تا زنگار كدورت و قهر در ماه مبارك از دل آنها پاك شود.
شیرازی‌ها براساس اعتقاد،روز اول ماه مبارك رمضان به زیارت شاهچراغ (ع) و سیدعلاء‌الدین حسین (ع) برادران امام هشتم می‌روند و برخی خانواده‌ها تا نماز مغرب و عشا در آنجا می‌مانند و روزه خود را باز می‌كنند.

برخی بانوان فارس اعتقاد دارند كه در ماه مبارك رمضان خریدن چادر و یك قطعه طلا شگون دارد، اگر خانواده‌ای دختر دم بخت داشته باشد حتما در این ماه برای او چادرنماز و طلا می‌خرند.

غذاها و حلواهای سنتی كه در ماه مبارك رمضان در فارس تهیه می‌شود بسیار متنوع است كه معمول آن رنگینك، ترحلوا، شله زرد، كوفته هلو، مرصع پلو، شیش انداز، قنبرپلو و آش‌ای متنوع است.

در محله‌های قدیمی كه هنوز بزرگ محل از برو بیایی برخوردار است، افرادی از اهل محل كه از درآمد خوبی برخوردار هستند دور هم جمع می‌شوند و مقداری مواد غذایی تهیه می‌كنند و به خانواده‌های نیازمند می‌رسانند. خانواده‌های فارس درایام ماه مبارك معتقدند كه با افطاری دادن به ‌آشنایان، نزدیكان و افراد نیازمند بركت ماه‌های دیگر سال را تأمین می‌كنند.

همچنین در این ماه، خانواده‌ها ساعات بعد از افطاری را به دید و بازدید یكدیگر می‌روند و اگر خانواده‌ای بیماری در خانه داشته باشد ، مراقبت از بیمارو تهیه غذا برای افطار و سحر آن خانواده را به نوبت برعهده‌می گیرند. اگرچه امروزه بدلیل مشكلات روزمره، مردم در چرخه مشكلات و گرفتاری‌های خود درگیر هستند، اما ماه مبارك رمضان به دلیل قداست و حرمت خود هنوز گوشه‌ای از مشكلات را كنار می‌زند و صفایی خاص و حلاوتی دلنشین را در خانه‌ها به ارمغان می آورد.