آرامگاه ماسولوس

معبد شاه ماسولوس یعنی هالیکارناسوس که به معبد ماسولو معروف است توسط ساتراپ (یکی از حاکمان محلی پادشاه ایران) و همسرش ساخته شد. این بنا از نظر یونانیان باستان یکی از عجایب هفتگانه دنیا به شمار می آید. معبد، ساختمانی مستطیل شکل داشت و ارتفاع آن تا حدود ۴۰ متر می رسید. آن را روی تپه ای مشرف به شهر ساخته بودند که دور تا دور آن را حیاط بزرگی احاطه می کرد. در مرکز آن سکوی سنگی ای وجود داشت که توسط پلکانی زیبا با شیر های سنگی دورش، به بالای سکو وصل می شد. برای تزیین دیوار خارجی، از مجسمه ی الهه های باستان استفاده کردند و در هر گوشه از معبد مجسمه مردان جنگی و سلحشور سوار بر اسب قرار گرفته بود.
در مرکز سکو، معبد اصلی قرار داشت که از سنگ مرمر بود. روی دیوار آن سنگ برجسته هایی از صحنه های تاریخی و اساطیری یونان حکاکی شده بود. صحنه هایی نظیر نبرد سنتارها و لپید ها و یا صحنه ی نبرد آمازونی های افسانه ای. در چهار طرف معبد ۹ ستون باریک قرار گرفته بود و بین هر ۲ ستون یک مجسمه سنگی وجود داشت. پشت ستون ها نیز قالب سفتی بود که وزن سقف بزرگ و هرمی شکلش را تحمل می کرد.

آرامگاه ماسولوس

تاریخچه

ساخت معبد هالیکارناسوس در حدود ۳۵۰ سال قبل از میلاد به اتمام رسید. ماسولوس پادشاه کاریا بین سال های ۳۷۷ تا ۳۵۳ قبل از میلاد بود که پایتخت خود را از کاریا به هالیکارناسوس انتقال داد. در واقع ساخت این معبد عقیده ی همسر پادشاه، آرتمیس بود. ساخت معبد از زمان حیات ماسولوس آغاز شد. ملکه برای پیدا کردند بهترین و با استعداد ترین هنرمندان آن زمان، پیغام های فراوانی به یونان فرستاد. یکی از این هنرمندان اسکوپاس بود که مهندسی معبد آرتمیس را بر عهده داشت.

پس از مرگ ماسولوس، جزیره رودس که قبلا توسط او فتح شده بود، بر علیه هالیکارناسوس طغیان کرد، اما ملکه آرتمیس با درایت خود توانست آن ها را شکست دهد. آرتمیس سال های زیادی بعد از مرگ شوهرش زنده ماند و سرانجام در همان معبدی که فرمان ساختش را داده بود آرام گرفت. اما معبد هنوز نیمه کاره بود. سالیان بعد صنعتگران و مهندسان برای بقای نام خود و همچنین برجای ماندن هنر مجسمه سازی آن را به پایان رساندند.
عبد سالیان سال از حملات و تهاجم هایی نظیر حمله اسکندر در سال ۳۳۴ قبل از میلاد و همچنین حمله دزدان دریایی در ۶۲ سال قبل از میلاد، سالم باقی ماند و تا ۱۶ قرن در شرایط خوب و پا بر جا بود. اما بعد ها بر اثر زمین لرزه ای سقف و چندین ستونش ویران شد. در قرن ۱۵ در طی جنگ های صلیبی شوالیه سنت جان از مالتا ناحیه هالیکارناسوس را مورد تاخت و تاز قرار داد و برای ساخت قلعه خود از سنگ ها و مجسمه های معبد استفاده کرد. در سال ۱۵۲۲ تقریبا تمام بلوک ها از محل اصلی خود جدا شد و برای ساخت بنا های دیگر مورد استفاده قرار گرفت. اما امروزه هنوز سنگ های مرمر و صیقلی شده اش در قلعه بودرام موجود است. در قرن ۱۹ بسیاری از مجسمه ها از بودرام به موزه بریتانیا انتقال داده شد. در سال ۱۸۵۲ چارلز توماس نیوتن باستان شناس بریتانیایی محل آرامگاه ماسولوس را کشف کرد. او همچنین پلکان و پایه ها و بخشی از نقشه برجسته ها و سقف معبد را پیدا نمود.

امروزه می توان بسیاری از آثار کشف شده از آن دوران را در موزه بریتانیا پیدا کرد. بعضی از ساختمان های امروزی نیز از معبد ماسولو الهام گرفته اند که در ادامه به چند نمونه از آن ها اشاره می کنیم. معبد گرانت در نیویورک. تالار شهر لوس آنجلس. معبد یادبود در ملبورن. خانه معبد در واشنگتن دی سی. کلیسای سنت جرج بلومبوری در لندن.

---

نصاویر آرامگاه ماسولوس